Για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος / Αντιπρόεδρος προβαίνουν στην ακόλουθη δήλωση:
«Σήμερα, το ποσοστό των γυναικών στην πολιτική εξακολουθεί να απέχει πολύ από το να είναι αντιπροσωπευτικό των πολύμορφων κοινωνιών μας. Το συνολικό ποσοστό των γυναικών βουλευτών ανέρχεται επί του παρόντος κατά μέσο όρο σε 33 % στα κοινοβούλια των κρατών μελών της ΕΕ και σε 26,5 % παγκοσμίως. Πρέπει να συνεχίσουμε να καταβάλουμε περισσότερες προσπάθειες για να εμπνεύσουμε και να προωθήσουμε τη συμμετοχή των γυναικών στην πολιτική.
Το 2024 είναι έτος ορόσημο για τις εκλογές σε ολόκληρο τον κόσμο, καθώς περισσότεροι από 4 δισεκατομμύρια άνθρωποι καλούνται να ψηφίσουν, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 400 εκατομμυρίων πολιτών της ΕΕ που θα ψηφίσουν τον Ιούνιο στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Αυτή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αναγνωρίζουμε τον θαρραλέα ακτιβισμό που επέδειξαν οι Ευρωπαίες σουφραζέτες, οι οποίες αγωνίστηκαν για το δικαίωμα της ψήφου όταν ήταν προνόμιο των ανδρών, αλλά και όλων των γυναικών, σε όλη την πολυμορφία τους, που συμμετέχουν ενεργά στη διαμόρφωση πιο δίκαιης και πιο ισότιμης κοινωνίας.
Σε πολλά μέρη του κόσμου, δυστυχώς, οι γυναίκες εξακολουθούν να εμποδίζονται να συμμετέχουν στον δημόσιο βίο και, σε ορισμένες περιπτώσεις, αποκλείονται πλήρως από τη λήψη αποφάσεων και τον δημόσιο χώρο. Σε όλες τις κοινωνίες οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν διακρίσεις και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο βίας εντός και εκτός διαδικτύου. Αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο για τις γυναίκες πολιτικούς, δημοσιογράφους και ακτιβιστές, ιδίως για τις γυναίκες που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Το τρέχον έτος εκλογών, ενθαρρύνουμε όλες τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των νέων γυναικών, παντού να ασκήσουν το δικαίωμα ψήφου τους, να διεκδικήσουν τον χώρο τους στην κοινωνία και να αισθάνονται ότι έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν στην πολιτική ζωή.»
Ιστορικό
Το παγκόσμιο θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας 2024 είναι «Εμπνεύστε τη συμμετοχή», το οποίο συνάδει με το φετινό θέμα των Ηνωμένων Εθνών «Επενδύστε στις γυναίκες: επιταχύνετε την πρόοδο». Η συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνία είναι ουσιαστικής σημασίας, μεταξύ άλλων και σε θέσεις λήψης αποφάσεων.
Στις 6 Μαρτίου 2024 η αντιπρόεδρος κ. Γιούροβα εγκαινίασε την εκδήλωση υψηλού επιπέδου της Επιτροπής «Οι γυναίκες στον δημόσιο βίο», στις Βρυξέλλες, στο πλαίσιο των επικείμενων εκλογών για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Διάφορες ομάδες επικεντρώθηκαν στις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στην πολιτική, τη δημοσιογραφία και την κοινωνία των πολιτών. Οι συμμετέχοντες/-ουσες συζήτησαν τους λόγους για τους οποίους οι γυναίκες αποφασίζουν να εγκαταλείψουν δημόσιες θέσεις και προσδιόρισαν συγκεκριμένες λύσεις για τον τερματισμό αυτής της τάσης, μεταξύ άλλων με τη συμμετοχή των πλατφορμών μέσων ενημέρωσης, των ρυθμιστικών φορέων και των πολιτικών κομμάτων.
Οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται στην πολιτική. Το 2023 μόνο 6 κράτη μέλη πέτυχαν ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων άνω του 40 % στα μέλη του κοινοβουλίου τους, με 7 κράτη μέλη να έχουν λιγότερο από 25 % γυναίκες βουλευτές. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προσεγγίζει την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων μεταξύ των μελών του με 40 % γυναίκες και 60 % άνδρες. Από τον Ιανουάριο του 2024, μόνο 5 από τα 27 κράτη μέλη έχουν γυναίκες αρχηγούς κρατών. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι γυναίκες κατέχουν μόλις το 26,7 % των κοινοβουλευτικών εδρών, το 35,5 % των εδρών τοπικής αυτοδιοίκησης και μόνο το 28,2 % των διευθυντικών θέσεων στον χώρο εργασίας. Με τον σημερινό αργό ρυθμό αλλαγών, το ποσοστό των γυναικών σε διευθυντικές θέσεις εργασίας θα ανέλθει μόλις σε 30 % έως το 2050. Η Επιτροπή θα στηρίξει τα κράτη μέλη στην ανάπτυξη και εφαρμογή αποτελεσματικότερων στρατηγικών για την αύξηση του αριθμού των γυναικών σε θέσεις λήψης αποφάσεων, όπως η θέσπιση εκλογικών καταλόγων με ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, με αποτέλεσμα καλύτερες πολιτικές, κουλτούρα κατά των διακρίσεων και κατά των σεξιστικών συστημάτων και ισχυρότερες δημοκρατίες που αντιμετωπίζουν καλύτερα τις διάφορες κοινωνικές ανάγκες.
Σήμερα η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης την έκθεσή της του 2024 για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ, η οποία παρέχει επισκόπηση της προόδου που έχει σημειωθεί όσον αφορά την εφαρμογή της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων 2020-2025. Οι περισσότερες από τις δράσεις που προβλέπονται στη στρατηγική έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Η πρώτη Επιτροπή υπό την ηγεσία γυναίκας, αποτελούμενη από σώμα επιτρόπων με ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων, και η πρώτη επίτροπος Ισότητας κατάφεραν να θέσουν την ισότητα των φύλων στο επίκεντρο του θεματολογίου της ΕΕ. Η Επιτροπή σημείωσε επίσης βιώσιμη πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη ισόρροπης εκπροσώπησης των φύλων σε όλα τα επίπεδα διοίκησης. Την 1η Μαρτίου 2024 οι γυναίκες κατείχαν το 48,5 % του συνόλου των διευθυντικών θέσεων εντός της Επιτροπής.
Το πιο πρόσφατο επίτευγμα είναι η πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2024 μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την πρόταση οδηγίας της Επιτροπής για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας. Η οδηγία είναι το πρώτο ολοκληρωμένο νομικό μέσο σε επίπεδο ΕΕ για την αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών, η οποία εξακολουθεί να είναι υπερβολικά διαδεδομένη. Η οδηγία ποινικοποιεί ορισμένες μορφές βίας κατά των γυναικών σε ολόκληρη την ΕΕ, τόσο εντός όσο και εκτός διαδικτύου. Ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων και ο καταναγκαστικός γάμος θα ποινικοποιηθούν ως αυτοτελή εγκλήματα. Θα ποινικοποιηθούν επίσης οι πιο διαδεδομένες μορφές βίας στο διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων της μη συναινετικής κοινοχρησίας εικόνων προσωπικής φύσης (συμπεριλαμβανομένων των βαθυπαραποιημένων εικόνων), της επίμονης κυβερνοπαρακολούθησης (cyber-stalking), της κυβερνοπαρενόχλησης, της μισογυνικής ρητορικής μίσους και της κυβερνοεπιδειξιομανίας (cyber-flashing). Η οδηγία προβλέπει επίσης ολοκληρωμένα μέτρα για την προστασία των θυμάτων, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και τη στήριξη, όπως καταφύγια, κέντρα υποστήριξης θυμάτων βιασμού και τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας. Τα μέτρα αυτά θα ωφελήσουν τα θύματα κάθε μορφής βίας κατά των γυναικών που ποινικοποιείται σε εθνικό επίπεδο.
Τα τελευταία τέσσερα έτη χαρακτηρίστηκαν από διάφορα σημαντικά νομοθετικά ορόσημα που προωθούν την ισότητα των φύλων. Μόλις ένα έτος μετά την έγκριση της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων, τον Μάρτιο του 2021, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση οδηγίας για την ενίσχυση της αρχής της ίσης αμοιβής μέσω της μισθολογικής διαφάνειας και των μηχανισμών επιβολής. Τον Δεκέμβριο του 2022 επιτεύχθηκε πολιτική συμφωνία σχετικά με την οδηγία για τη μισθολογική διαφάνεια, σε χρόνο ρεκόρ, ανοίγοντας τον δρόμο για την έκδοση της οδηγίας τον Μάιο του 2023. Οι νέοι κανόνες για τη διαφάνεια και τα διορθωτικά μέτρα θα συμβάλουν στο να διασφαλιστεί ότι η αρχή της ίσης αμοιβής για όμοια εργασία ή για εργασία της αυτής αξίας, η οποία κατοχυρώνεται στη Συνθήκη από το 1957, θα εφαρμοστεί επιτέλους στην πράξη.
Από τον Αύγουστο του 2022 άρχισαν να ισχύουν τα νέα δικαιώματα ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής σε επίπεδο ΕΕ για τους γονείς και τους φροντιστές. Τον Σεπτέμβριο του 2022 η Επιτροπή παρουσίασε την ευρωπαϊκή στρατηγική για τη φροντίδα, η οποία συνδέεται με νέους στόχους για την προσχολική εκπαίδευση και φροντίδα με σκοπό την ενίσχυση της συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας.
Τον Νοέμβριο του 2022, δέκα χρόνια μετά την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εγκρίθηκε η οδηγία για την ισόρροπη εκπροσώπηση των φύλων στα διοικητικά συμβούλια των εταιρειών. Αυτή η νέα νομοθεσία της ΕΕ θα συμβάλει στην άρση των εμποδίων που εμποδίζουν την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Στις 8 Μαρτίου 2023 η Επιτροπή ξεκίνησε την εκστρατεία #EndGenderStereotypes («Τέλος στα έμφυλα στερεότυπα»), η οποία διήρκεσε ολόκληρο το περασμένο έτος. Η εκστρατεία καλεί τους θεατές να αποκαλύψουν και να αμφισβητήσουν τα έμφυλα στερεότυπα όσον αφορά τις επιλογές σταδιοδρομίας, τις ευθύνες φροντίδας και τη λήψη αποφάσεων.
Την 1η Οκτωβρίου 2023 η Επιτροπή προσχώρησε στη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας — σύμβαση της Κωνσταντινούπολης. Η ΕΕ δεσμεύεται πλέον από φιλόδοξα και ολοκληρωμένα πρότυπα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε ποινικές υποθέσεις, του ασύλου και της μη επαναπροώθησης, καθώς και όσον αφορά τη δημόσια διοίκησή της. Περιλαμβάνονται εν προκειμένω χρηματοδότηση, πολιτική και νομοθετικά μέτρα.
Το φθινόπωρο του 2023 η Επιτροπή δημιούργησε ενωσιακό δίκτυο για την πρόληψη της έμφυλης βίας και της ενδοοικογενειακής βίας. Το δίκτυο παρέχει στα κράτη μέλη και στα ενδιαφερόμενα μέρη τον χώρο για να συζητούν νέα και αναδυόμενα ζητήματα πρόληψης της βίας και να ανταλλάσσουν γνώσεις και ορθές πρακτικές.
Κατά τη διάρκεια του 2024 η Επιτροπή θα υποβάλει σύσταση για την πρόληψη και την καταπολέμηση των επιβλαβών πρακτικών κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Η σύσταση θα προσδιορίζει τις επιτόπιες δράσεις που θα μπορούσαν να αναλάβουν τα κράτη μέλη για την αντιμετώπιση επιβλαβών πρακτικών όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, η αναγκαστική στείρωση, η αναγκαστική άμβλωση και ο πρόωρος και καταναγκαστικός γάμος.
Καθ' όλη τη διάρκεια των ετών η Επιτροπή χρηματοδότησε έργα και οργανισμούς που προωθούν την ισότητα των φύλων και αντιμετωπίζουν την έμφυλη βία μέσω του προγράμματος «Πολίτες, ισότητα, δικαιώματα και αξίες». Όλα τα έργα που χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του προγράμματος CERV αναμένεται να λαμβάνουν υπόψη κατά τον σχεδιασμό τους την ισότητα των φύλων και την απαγόρευση των διακρίσεων. Επί του παρόντος, δύο προσκλήσεις υποβολής προτάσεων συνολικού συνολικού ύψους έως 35 εκατ. ευρώ είναι ανοικτές προς υποβολή για την πρόληψη της έμφυλης βίας και τη στήριξη των θυμάτων και για την αντιμετώπιση των αιτίων του χάσματος φροντίδας μεταξύ των φύλων και την εφαρμογή της οδηγίας για τη μισθολογική διαφάνεια.
Σημειώθηκε επίσης πρόοδος στην εξωτερική δράση της ΕΕ. Η προώθηση της ίσης συμμετοχής και ηγεσίας των γυναικών αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του σχεδίου δράσης για την ισότητα των φύλων III (GAP III) για την εξωτερική δράση της ΕΕ. Η αύξηση της φωνής και του ηγετικού ρόλου των νέων γυναικών στη χάραξη πολιτικής και στη λήψη αποφάσεων αποτελεί επίσης προτεραιότητα του πρώτου σχεδίου δράσης για τη νεολαία στην εξωτερική δράση της ΕΕ. Μία από τις εν προκειμένω εμβληματικές πρωτοβουλίες, η πρωτοβουλία «Γυναίκες και νεολαία στη δημοκρατία» επικεντρώνεται στην ενίσχυση των δικαιωμάτων, τη χειραφέτηση και τη συμμετοχή στον δημόσιο και πολιτικό βίο της νεολαίας και των γυναικών ως βασικών παραγόντων ανάπτυξης και αλλαγής. Στις 14 Μαρτίου θα δρομολογηθεί η συνιστώσα πολιτικής συμμετοχής των γυναικών, ύψους 11,5 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της Επιτροπής για τη Θέση της Γυναίκας, στη Νέα Υόρκη.
Τον Νοέμβριο του 2023 η Επιτροπή και ο Ύπατος Εκπρόσωπος εξέδωσαν την κοινή ενδιάμεση έκθεση σχετικά με την εφαρμογή του σχεδίου δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων, η οποία επικεντρώθηκε στα αποτελέσματα της εξωτερικής δράσης της ΕΕ για την ισότητα των φύλων και τη χειραφέτηση των γυναικών και των κοριτσιών. Από την έγκριση του GAP III πριν από τρία χρόνια και μετά έχουν δρομολογηθεί σημαντικές νέες πρωτοβουλίες και προγράμματα της ΕΕ σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων πρωτοβουλιών της «Ομάδας Ευρώπη» για τη στήριξη της χειραφέτησης των γυναικών και των κοριτσιών, από τη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα δικαιώματα σε ίση πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση έως την πρόσβαση των νέων γυναικών επιχειρηματιών σε χρηματοδότηση.
Το 2021 η ΕΕ ανανέωσε την προσήλωσή της στον χάρτη πορείας 2021-2025 της «πρόσκλησης για δράση σχετικά με την προστασία από την έμφυλη βία σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης» που δρομολογήθηκε το 2013. Πρόκειται για μια παγκόσμια πρωτοβουλία για την υλοποίηση διαρθρωτικών αλλαγών στο ανθρωπιστικό σύστημα με σκοπό την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας.
Για περισσότερες πληροφορίες
Έκθεση του 2024 για την ισότητα των φύλων στην ΕΕ
Πύλη παρακολούθησης της στρατηγικής για την ισότητα των φύλων
Προώθηση της ισότητας των φύλων
Ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών στη λήψη αποφάσεων
Λεπτομέρειες
- Ημερομηνία δημοσίευσης
- 7 Μαρτίου 2024
- Ημερομηνία δημοσίευσης
- Αντιπροσωπεία στην Κύπρο