Euro ve Schengen: Hırvatistan Euro ve Schengen bölgelerine katılıyor *

Bu, Hırvatistan, Euro ve Schengen bölgeleri ve bir bütün olarak AB tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır.

Komisyon, Euro ve Schengen bölgelerine katılım sürecinde Hırvatistan’a tam destek verdi. Hırvatistan ile 20 AB Üye Devleti ve 347 milyon AB vatandaşı AB'nin ortak para birimini paylaşacak. Bu genişleme ayrıca, Schengen'in sekizinci  ve 11 yıldan sonra yapılan ilk genişlemesi oldu.

Euro, Hırvat vatandaşlarına ve işletmelerine pratik faydalar sağlayacak. Yurt dışında seyahat etmeyi ve yaşamayı kolaylaştıracak, piyasaların şeffaflığını ve rekabet gücünü artıracak ve ticareti kolaylaştıracak. Euro banknotları ve madeni paraları da tüm Hırvatlar için AB'nin mümkün kıldığı özgürlük, rahatlık ve fırsatın somut bir simgesi haline gelecek. AB vatandaşlarının büyük bir çoğunluğu Euro’nun genelde AB ve kendi ülkeleri için de iyi bir şey olduğuna inandıkları için, Euro bölgesinde Euro’ya yönelik halk desteği çok güçlü olmaya devam ediyor.

Schengen bölgesi, 420 milyon kişinin sınır kontrollerinden geçmeden üye ülkeler arasında serbestçe seyahat etmesine izin veriyor. Birliğin dış sınırlarını kontrol etme ve ortak Schengen vizeleri verme sorumluluğu için ortak, paylaşılan bir sorumluluk sağlıyor. Rakamların ötesinde, 35 yılı aşkın bir süredir Schengen bir değerler, özgürlük, güvenlik ve adalet alanı olmuştur. Özellikle mevcut jeopolitik ve ekonomik bağlamda, Schengen bölgesi istikrar, dayanıklılık ve toparlanma için çok büyük önem taşıyor.

Nakit euro ile tanışın

1 Ocak 2023 Pazar gününden itibaren Euro adım adım, Hırvatistan'ın para birimi kunanın yerini alacak. Tutarlı bir döviz kuru istikrarı siciline uygun olarak, kuna 1 Euro dönüşüm oranı üzerinden 7,53450 Hırvat kunası olarak hesaplacak. İki haftalık bir süre boyunca her iki para birimi de  kullanılacak. Kuna cinsinden ödeme alırken, fark Euro olarak ödenecek. Böylece kuna kademeli olarak dolaşımdan çekilecek.

 

 

Fiyatların kuna ve euro cinsinden ikili gösterimi 5 Eylül 2022'de zorunlu hale geldi ve 31 Aralık 2023'e kadar geçerli olacak. Tüketicileri korumak ve geçiş dönemindeki haksız fiyat artışlarıyla ilgili endişelerini gidermek ve işletmelerin fiyatları doğru bir şekilde yeniden hesaplamasına ve görüntülemesine yardımcı olarak mal ve hizmet fiyatlarının istikrarını sağlamak için İş Etiği Kuralları getirildi. Girişime kaydolan işletmeler müşterilerini rahatlatmak için logolarını sergileyebilecek ve Kuralları ihlal ettikleri tespit edilirse bu haklarını kaybedecekler. Etik Kuralları, geçiş sırasında sıklıkla satın alınan ürün ve hizmetlerin fiyatlarını da denetleyecek olan Devlet Müfettişliği tarafından uygulanacak.

Ticari bankalar, Hırvat Ulusal Bankası'ndan temin edilen Euro banknotları ve madeni paraları halihazırda rezervlerine kattılar ve karşılığında mağazalara ve diğer işletmelere nakit Euro sağladılar. Kuna banknotları ve madeni paraları, 31 Aralık 2023 tarihine kadar Finans Kurumu ve postanelerde Euro banknotları ve madeni paraları ile takas edilebilecek. Takas ücretsiz olacak. Kuna banknot ve madeni paraların ticari bankalarda bozdurulması da 31 Aralık 2023 tarihine kadar mümkün olacak. 1 Temmuz 2023 tarihinden önce yapılan tüm takaslarda 100 kuna banknot ve 100 kuna madeni para limitine kadar ücretsiz olacak. 1 Temmuz 2023 tarihinden itibaren yapılacak değişiklikler için ticari bankalar ücret talep edebilecek. Hırvatistan'ın ulusal merkez bankası, 31 Aralık 2025'e kadar bir süre sınırlaması olmaksızın kuna banknotlarını ve kuna paralarını takas edecek. Bu hizmet de ücretsiz olacak.

Hırvatistan'daki otomatik para çekme makinelerinin (ATM'ler) %70'i 1 Ocak 2023'ten itibaren Euro banknotları dağıtacak ve geri kalan makineler de mümkün olan en kısa sürede (iki hafta içinde) Euro işlem yapmaya başlayacak. Süreci kolaylaştırmak için ticari bankalar, hangi ATM'lerin Euroişlem yaptığı hakkında çevrimiçi bilgi yayınlayacak.

Schengen bölgesi

Schengen bölgesi, Avrupa projesinin en büyük başarılarından biridir. 1985 yılında beş AB ülkesi (Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg) arasında hükümetler arası bir proje olarak başladı ve giderek genişleyerek dünyanın en büyük ücretsiz seyahat alanı haline geldi.

İç sınır kontrollerinin olmadığı genişletilmiş bir Schengen bölgesi, ortak dış sınırlarımızın güçlendirilmiş şekilde korunması ve etkili polis işbirliği yoluyla Avrupa'yı daha güvenli hale getirecek; sınırlarda kaybedilen zamanı ortadan kaldırarak ve insanları ve iş bağlantılarını kolaylaştırarak daha müreffeh; ve iç sınır kontrolleri olmadan dünyanın en büyük ortak alanını önemli ölçüde genişleterek daha çekici kılacak.

2013 yılında AB'ye katılımından bu yana Hırvatistan, dış sınır kontrolleri, polis işbirliği ve Schengen Bilgi Sisteminin kullanımı dahil olmak üzere Schengen müktesebatının bazı kısımlarını uyguladı.

Schengen müktesebatının iç sınırlardaki kontrollerin kaldırılması ve ilgili tedbirler de dahil olmak üzere geri kalan kısımları 1 Ocak 2023'ten itibaren geçerli olacak: Hırvatistan ile Schengen bölgesindeki diğer ülkeler arasındaki iç kara ve deniz sınırlarındaki kontroller kaldırılacak. Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği'nin (IATA) yaz/kış tarifesi tarihlerine denk gelmesi gerektiği göz önüne alındığında, iç hava sınırlarındaki kontroller 26 Mart 2023'ten itibaren kaldırılacak.

Schengen Değerlendirme ve İzleme Yönetmeliği doğrultusunda Hırvatistan, Schengen müktesebatının tam olarak uygulandığı tarihten itibaren bir yıl içinde değerlendirilecek. Bu Yönetmelik, Schengen müktesebatı kapsamında temel haklara saygının değerlendirilmesini güçlendirmek için yakın geçmişte yeniden düzenlendi.

Kısa Bilgi

Komisyon, 2022 Yakınsama Raporunda Hırvatistan'ın Euroyu benimseme kriterlerini karşıladığı sonucuna vardı. Bu değerlendirme, Avrupa Merkez Bankası'nın kendi Yakınsama Raporu tarafından desteklendi. Temmuz 2022'de AB Maliye Bakanları, Hırvatistan'ın Euroya geçmesinin önünü açan resmi kararı aldı.

Hırvat makamları, ulusal geçiş planlarını uygulayarak, Euro’ya giriş ve kunanın geri çekilmesi organizasyonuyla ilgili tüm ayrıntıları sağlayarak ülkenin Euro alanına girmesi için kapsamlı hazırlıklar yaptılar.

Hırvatistan'ın ulusal geçiş planının temel ilkesi tüketicinin korunmasıdır. Tüketiciler için güvenli bir ortam oluşturmaya yönelik mekanizmalar dört ana başlık altında kapsamlı bir şekilde planlandı: Etik Kurallar, mal ve hizmetlerin fiyat takibi, tüccarların ve hizmet sağlayıcıların denetimi ve fiyatların ikili gösterimi.

Birçok perakendeci, kamu şirketi ve hizmet sağlayıcı, fiyatların Euroya dönüştürülmesinin adil bir şekilde ve kötü niyetli fiyat artışları olmadan yapılmasını sağlamak için yetkililer tarafından başlatılan Etik Kurallarına imza attı. Fiyatların ikili gösterimi 5 Eylül'de zorunlu hale geldi. Euro'nun kullanıma sunulduğu tarihten (31 Aralık 2023) 12 ay sonra sona erecek. 103 adet önceden tanımlanmış sık satın alınan ürün ve hizmetin fiyatları geçiş sırasında takip ediliyor.

“Euro Yasası” Etik Kurallarına gerekli düzenleyici çerçeveyi sağlıyor. Devlet Müfettişliğini fiyat izleme ve kontrol için ana organ olarak belirliyor ve fiyatların doğru ikili gösterimi, yuvarlama kurallarına uyulması ve dönüştürme oranının doğru uygulanmasına ilişkin hükümler içeriyor. "Euro Yasası" hükümlerinin ihlali durumunda, Devlet Müfettişliği önce tüccarlara veya ekonomik operatörlere uyumsuzluğu gidermek için emirler verebilir; bir sonraki adım cezaları uygulamak olacak. Buna paralel olarak ve gerekirse tüketici dernekleri, Etik Kuralları ilkelerini ihlal eden ticari kuruluşların "kara listelerini" yayınlayacak.

Geçiş hazırlıkları, Hırvat makamları tarafından yürütülen kapsamlı bir iletişim kampanyasıyla tamamlandı. Komisyon ve Avrupa Merkez Bankası bu çabalara katkıda bulundu.

Schengen üyeliğiyle ilgili olarak Konsey, Aralık 2021'de Hırvatistan'ın Schengen bölgesine katılma koşullarını yerine getirdiğini doğruladı. Değerlendirme süreci 2016'dan 2020'ye kadar sürdü. Komisyonun Hırvatistan'ın 2019'da Schengen değerlendirme sürecini başarıyla tamamlamasının ardından dış sınır yönetimindeki  uygulamaları kontrol etmek amacıyla 2020'de yapılan ziyarette uygulamalar da başarılı bulundu.

 

 

Daha fazla bilgi için

 Euro

Hırvatistan ve Euro

Schengen bölgesi

Schengen değerlendirmesi ve izlenmesi

İç sınır kontrollerinin olmadığı bölgede Bulgaristan, Romanya ve Hırvatistan'ın tam katılımıyla Schengen'in güçlendirilmesine ilişkin Bildiri