Bugün, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü öncesinde, Avrupa Komisyonu Kadın Hakları Yol Haritası'nı ortaya koydu ve 2025 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu'nu sundu. Yol Haritası, toplumsal cinsiyet eşitliği gündemini ileriye taşıyor ve kadın hakları konusunda ilerlemek için siyasi uzun vadeli bir vizyon getiriyor.
Avrupa Birliği, dünyadaki en eşit cinsiyetli toplumlardan bazılarına ev sahipliği yapıyor ve küresel ölçütü belirliyor. Yol Haritası, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Stratejisi 2020-2025 kapsamında kaydedilen önemli ilerlemeyi temel alıyor. Son beş yılda AB, ödeme şeffaflığı kuralları, eşit bakım sorumlulukları için iş-yaşam dengesi, şirket yönetim kurullarında cinsiyet dengesi ve kadına yönelik şiddetle mücadele konularında tarihi ilerleme kaydetti.
Yol Haritası ile Komisyon, kadınları ve kız çocuklarını güçlendirme ve Avrupa ve dünya genelinde toplumsal cinsiyet eşitliğine dayalı bir toplumu tam anlamıyla gerçekleştirme yönündeki kararlılığını bir kez daha teyit ediyor ve pekiştiriyor. Yol Haritası, bir sonraki Cinsiyet Eşitliği Stratejisinde gelecekteki önlemler için rehberlik sağlıyor.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen konuyla ilgili olarak şunları söyledi: “Bir kadına bir erkekten daha az ödeme yapılması için hiçbir neden yok. Ya da cinsiyeti nedeniyle neden daha düşük sağlık standartlarına sahip olması veya şiddete maruz kalması gerekiyor? Kadınların ve erkeklerin eşit muamele gördüğü toplumların daha iyi, daha adil ve daha başarılı olduğunu biliyoruz. Öyleyse, hem kadın hem de erkek herkesin engin yetenek ve beceri hazinesinden yararlanalım. Bugünkü yol haritası, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları konusunda bir Avrupa Birliği inşa etmeye devam etme konusundaki güçlü kararlılığımızı gösteriyor.”
Kadın haklarına yön veren bir pusula
AB, 2020-2025 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Stratejisi kapsamında bir dizi kararlı girişim benimsemiş olsa da, 2025 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Raporu'nda vurgulandığı üzere, toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik ilerleme yavaş ve alanlar ve Üye Devletler arasında eşit olmamaya devam etmektedir. AB'de her üç kadından biri fiziksel ve/veya cinsel şiddete maruz kalmıştır. AB'de istihdam ve ücret farklılıkları sadece yavaş bir şekilde azalmaktadır ve kadınlara yönelik şiddet, ayrımcı normlar ve klişeler devam etmektedir. Kadınlar daha düşük ücretli pozisyonlarda aşırı temsil edilmektedir ve karar verme rollerinde yetersiz temsil edilmektedir.
Yol Haritası, toplumlarımızdaki yapısal ayrımcı normlara ulaşmayı amaçlamaktadır:
- Tecavüz de dahil olmak üzere rıza olmamasına dayalı cinsel şiddet gibi kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü şiddetin önlenmesi ve bunlarla mücadele edilmesi ve şiddet mağdurlarına destek ve koruma sağlanması da dahil olmak üzere toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı özgürlük.
- Kadınların cinsel sağlık ve üreme sağlığı ve haklarına erişimi konusunda Üye Devletler tarafından Antlaşmalara tam saygı çerçevesinde sağlık eylemlerinin desteklenmesi ve tamamlanması ve toplumsal cinsiyete duyarlı tıbbi araştırma, klinik deneyler, teşhis ve tedavilerin teşvik edilmesi yoluyla en yüksek sağlık standartları.
- Örneğin cinsiyetler arası ücret farkını ve emeklilik farkını kapatarak, kadınlar ve kız çocukları arasında finansal okuryazarlığı teşvik ederek ve kadınlar tarafından yapılan işlerin değersizleştirilmesiyle mücadele ederek eşit ücret ve ekonomik güçlendirme.
- Özellikle bakım sorumluluklarının kadınlar ve erkekler arasında eşit paylaşımının teşvik edilmesi ve kaliteli bakım işlerinin sağlanması için uzun vadeli bakım sektörüne yatırım yapılmasının desteklenmesi şeklinde iş-yaşam dengesi ve bakım.
- Örneğin cinsiyetler arası istihdam uçurumunu ortadan kaldırarak, iş dünyasında cinsel tacizi ortadan kaldırarak ve kaliteli işler ve eşit kariyer beklentileri sağlayarak eşit istihdam fırsatları ve uygun çalışma koşulları.
- Örneğin eğitimin her seviyesinde cinsiyet dengeli bir bakış açısının teşvik edilmesi, kız çocuklarının ve kadınların STEM sektörlerinde yer almalarının teşvik edilmesi ve erkek çocuklarının ve erkeklerin eğitim, sağlık ve refah sektörlerinde yer almalarının teşvik edilmesi yoluyla kaliteli ve kapsayıcı eğitim.
- Kamusal ve siyasi yaşamın her alanında ve her düzeyinde cinsiyet dengeli temsilin teşvik edilmesi, kadınların kamusal yaşamda güvenliğinin sağlanması ve cinsiyet ayrımıyla mücadele edilmesi de dâhil olmak üzere siyasi katılım ve eşit temsil.
- Özellikle toplumsal cinsiyet eşitliği ve toplumsal cinsiyetin anaakımlaştırılması için uzmanlaşmış kurumsal altyapıların sağlanması ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları ve kadın hakları örgütleri için sürdürülebilir finansman sağlanması suretiyle kadın haklarını hayata geçiren kurumsal mekanizmalar.
Komisyon, Avrupa Parlamentosu, Konsey, Üye Devletler ve diğer kurum ve paydaşları Yol Haritası etrafında birleşmeye ve kadın haklarına yönelik AB çapındaki bu taahhüdü gerçeğe dönüştürmek üzere kendi yetkileri dâhilinde eylemler ortaya koymaya çağırıyor.
Genel bilgiler
Kadın ve erkek arasındaki eşitlik, 1957 Roma Antlaşması'ndan bu yana AB hukukunda yer alan temel bir hak ve kurucu bir değerdir. Yol Haritası'nın bugün kabul edilmesi, tüm AB Üye Devletleri de dahil olmak üzere 189 ülkenin kadınların güçlendirilmesini ilerletmeyi ve küresel olarak cinsiyet eşitliğini sağlamayı taahhüt ettiği Pekin bildirgesi ve eylem platformunun 30. yıl dönümüne denk geliyor.
Bu değer, "cinsiyete dayalı şiddetle mücadeleden, AB genelinde ve AB kurumlarında kadınların siyasette ve iş piyasasında güçlendirilmesine kadar her alanda kadın haklarını güçlendirecek" yeni bir Cinsiyet Eşitliği Stratejisi'ni taahhüt eden Başkan von der Leyen'in Politik Kılavuzlar’ında yer alıyor.
Komisyon bugün ayrıca AB'de Cinsiyet Eşitliği 2025 Raporunu yayınladı ve Cinsiyet Eşitliği Stratejisi 2020-2025'in uygulanmasında kaydedilen ilerlemeye genel bir bakış sağladı. Raporlar, Kadına Yönelik Şiddetle Mücadeleye İlişkin İlk Direktifin kabul edilmesiyle 2024'te mevzuatta önemli ilerleme kaydedildiğini belirtirken, Pekin bildirgesi kapsamında verilen taahhütler henüz tam olarak yerine getirilmedi. AB'de cinsiyet eşitliğinin durumunu ortaya koyan Avrupa Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Enstitüsü'nün (EIGE) 2024 Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Endeksi'ne göre, AB 2024'te 100 üzerinden 71 puan elde etti. Ek olarak, Kasım 2024'te, Eurostat, Temel Haklar Ajansı (FRA) ve EIGE, kadınlara yönelik yaygın şiddeti ortaya koyan bir AB cinsiyete dayalı şiddet anketi yayınladı.
Komisyon, Vatandaşlar, Eşitlik, Haklar ve Değerler Programı aracılığıyla cinsiyet eşitliğini teşvik eden ve cinsiyete dayalı şiddetle mücadele eden projeleri ve kuruluşları finanse ediyor. Komisyon, 20 Şubat 2025'ten itibaren cinsiyete dayalı şiddeti önleyecek, mağdurları ve hayatta kalanları koruyup onlara yardım edecek ve bu alanda faaliyet gösteren taban örgütlerini destekleyecek projeleri finanse etmek için yeni bir teklif çağrısı açtı. Tekliflerin sunulması için son tarih 7 Mayıs 2025.
Daha fazla bilgi
Kadın Hakları Yol Haritası – Toplumsal cinsiyet eşitliği olan bir toplum için ilkeler
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Yıllık Raporu
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Stratejisi 2020-2025
Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Strateji İzleme Portalı
Alıntı(lar)
Bir kadına bir erkekten daha az ödeme yapılması için hiçbir neden yoktur. Ya da cinsiyeti nedeniyle neden daha düşük sağlık standartlarına sahip olması veya şiddete maruz kalması gerekiyor? Kadınların ve erkeklerin eşit muamele gördüğü toplumların daha iyi, daha adil ve daha başarılı olduğunu biliyoruz. Öyleyse, hem kadın hem de erkek herkesin engin yetenek ve beceri hazinesinden yararlanalım. Bugünkü yol haritası, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları konusunda bir Avrupa Birliği inşa etmeye devam etme konusundaki güçlü kararlılığımızı gösteriyor.
Ursula von der Leyen, Avrupa Komisyonu Başkanı
Kadın hakları temel haklardır ve Avrupa değerlerimizin merkezindedir. Toplumsal cinsiyet eşitliğine giden yol hiçbir zaman düz olmadı, ancak ilerlemeye devam etmeliyiz. Bu sadece bir kadın kavgası değil, herkesin sorumluluğudur. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin geliştirilmesi toplumlarımızı, ekonomilerimizi ve demokrasilerimizi daha güçlü kılar. Bu sadece doğru bir şey değil, aynı zamanda akıllıca bir şeydir.
Roxana Mînzatu, Sosyal Haklar ve Beceriler, Kaliteli İşler ve Hazırlıktan sorumlu Kıdemli Başkan Yardımcısı
Toplumsal cinsiyet eşitliğini sorgulamak ilerlemeyi sorgulamaktır. Toplumsal cinsiyet eşitliği tartışmaya açık değildir; soluduğumuz hava kadar doğal olmalıdır. Avrupa yaşam tarzımızın merkezinde yer almaktadır. Kadın Hakları Yol Haritası, yol gösterici ışığımız, kadınların ve kızların liderlik edebileceği, gelişebileceği ve şiddet ve ayrımcılıktan uzak, tam potansiyellerine ulaşabilecekleri bir dünya vizyonumuzdur.
Hadja Lahbib, Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetiminden Sorumlu Komisyon Üyesi
Detaylar
- Yayın tarihi
- 7 Mart 2025
- Yazar
- Representation in Cyprus