KT toplumu için AB Yardım Programı

Kıbrıs, 1 Mayıs 2004'te fiilen bölünmüş bir ada olarak AB'ye katıldı. AB, Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk toplumlarının liderleri arasında, adanın yeniden birleşmesine ve toplulukların siyasi eşitlikten yararlanacağı iki bölgeli, iki toplumlu bir federasyonun kurulmasına yol açacak kapsamlı bir çözüme ulaşmayı amaçlayan mevcut müzakereleri  destekler.

AB'nin Kıbrıs Türk toplumu ile ilgili politikası, Kıbrıs AB'ye katılmadan hemen önce, 26 Nisan 2004'te Genel İşler Konseyi tarafından belirlendi:

"Kıbrıs Türk toplumu, gelecekte Avrupa Birliği'nde olmaya dair arzusunu açık bir dille ifade etti. Konsey, Kıbrıs Türk toplumunun izolasyonuna son vermeye ve Kıbrıs Türk toplumunun ekonomik olarak kalkınmasını teşvik ederek Kıbrıs'ın yeniden birleşmesini kolaylaştırmaya kararlıdır. Konsey, Komisyonu, adanın ekonomik entegrasyonuna ve iki toplum ve AB arasındaki temasın geliştirilmesine özel vurgu yaparak bu amaca yönelik kapsamlı teklifler sunmaya davet etti."

Merkezi Lefkoşa'da olan Temsilcilik, Avrupa Komisyonu'nun Kıbrıs'taki yerel bürosudur. Avrupa Komisyonu Kıbrıs Temsilciliğinin görevi, hem medyaya hem de kamuoyuna Avrupa meseleleri hakkında bilgi vermektir. Gazeteciler için önemli bir irtibat noktası olan Temsilcilik, Kıbrıs medyasını Brüksel'deki gelişmelerden haberdar eder. Temsilcilik, yayınlar ve eğitim ziyaretleri yoluyla Komisyon ve Avrupa Birliği hakkında bilgiye ücretsiz erişim sağlar. Ayrıca Temsilcilik Kıbrıs'taki çeşitli siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeler hakkında bilgi toplar ve Brüksel'deki AB Komisyonu'nu bu gelişmelerden haberdar eder. Temsilcilik, Brüksel'e Kıbrıslı Türklerin de katıldığı iki toplumlu etkinlik ve ziyaretler düzenler. Temsilcilik tek başına veya yerel paydaşlar ve AB Bilgi noktası ile işbirliği içinde Kıbrıs Türk toplumuna yönelik etkinlikler de düzenler. Temsilcilik, AB ile ilgili içerik üretir ve bunu Kıbrıs Türk toplumundaki medya platformlarına (ilgili ihaleler yoluyla) dağıtır.

Temsilcilik, Avrupa Parlamentosu Enformasyon Bürosu (EPIO) ile birlikte Lefkoşa'daki tesislerinde Avrupa Kamusal Alanı'nı (EPS) işletir. EPS, AB Evi'nin kapılarını Kıbrıs vatandaşlarına ve Kıbrıs sakinlerine açar ve onları devamlı olarak düzenlenen etkinliklere katılmaya davet eder. EPS, AB Evi konferans salonu ve olanaklarını STK'lara ve sivil toplum kuruluşlarına buluşma noktası olarak kullanmaları için de sunar ve hem Kıbrıs Rum hem de Kıbrıs Türk toplumlarından vatandaşlara Avrupa meseleleri hakkında tavsiye ve yardım sağlar.

Ayrıca Temsilciliğin, hükümet kontrolündeki üç bölgede (Limasol, Larnaka ve Baf'ta) Avrupa Doğrudan Enformasyon Merkezi (EDIC) de vardır. Dördüncü bir EDIC de adadaki her iki topluma hizmet sağlamak amacıyla Lefkoşa'daki Tampon Bölge'de kurulmuştur.  Bu merkezler, Avrupa Doğrudan Enformasyon Merkezi Ağının bir parçasıdır.

Çözüm beklentisi içinde olan Avrupa Komisyonu'nun, Kıbrıs'la ilgili, bir üye ülkeye karşı normal sorumluluklarının ötesinde, birkaç özel sorumluluğu vardır:

• Müzakere sürecinin yakından takibi ve siyasi ve teknik destek Kıbrıslı Türklerin yeniden
• birleşmeye hazırlanmalarına yardımcı olmak için yardım programının doğrudan uygulanması
• Yeşil Hat Tüzüğü'nün uygulanması hakkında düzenli rapor hazırlama

Komisyon, bu sorumlulukları yerine getirmek için 2004 yılında Genişleme Genel Müdürlüğü bünyesinde Kıbrıs Türk toplumu için bir Görev Gücü oluşturdu ve bu Görev Gücü, 2014 yılından itibaren Bölgesel Politika Genel Müdürlüğü'nün bir parçası oldu. Ayrıca Avrupa Komisyonu Başkanı, Kıbrıs'taki çözüm müzakerelerine kişisel bir temsilci de atadı.

17 Şubat 2016'da Avrupa Komisyonu, Kıbrıs Türk Toplumu için AB Yardım Programının uygulanmasından ve Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs'ın yeniden birleşmesine hazırlanmasına yardımcı olmaktan sorumlu Komisyon ekibi olan 'Kıbrıs Türk Toplumu için Görev Gücü'nü, Komisyonun Kıbrıs'ın yeniden birleşme sürecini kolaylaştırmaya yönelik tüm çabalarını koordine eden Genel Sekreterlik Yapısal Reform Destek Servisi'ne (SRSS) devretmeye karar verdi http://europa.eu/rapid/press-release_MEX-16-330_en.htm  

Kıbrıs'ın tümü AB toprağıdır. Ancak, adanın Kıbrıs Cumhuriyeti'nin etkin kontrol uygulamadığı kuzey kesiminde, 2003 yılında imzalanan Katılım Anlaşmasının 10. protokolü uyarınca AB mevzuatı askıya alınmıştır.

1974'ten beri "Yeşil Hat" adanın iki kesimini birbirinden ayırıyor. AB'nin Yeşil Hat Yönetmeliği, AB'nin dış sınırı olmayan bu hattan kişilerin ve malların hangi şartlar altında geçebileceğini düzenler.

Bunun uygulamadaki temel etkisi, kuzey bölgelerinin AB'nin gümrük ve mali bölgesinin dışında olmasıdır – ancak bu, AB vatandaşı olarak Kıbrıslı Türklerin kişisel haklarını etkilemez. Kıbrıslı Türkler Kıbrıs hükümetinin kontrolü altında olmayan bir bölgede yaşıyor olsalar bile bir AB ülkesinin vatandaşıdırlar.

Bu durum, Kıbrıs sorunu çözüldüğünde ve adanın tamamında AB kuralları geçerli olduğunda değişecektir.

2006'da AB, yeniden birleşmeye hazırlanmaya yardımcı olmak amacıyla 389/2006 nolu yardım yönetmeliğini onayladı. Ardından Komisyon tarafından uygulanacak 5 yıllık bir program için 259 milyon Euro ayrıldı.

Programın hedefleri:

• Kıbrıs Türk toplumunda sosyal ve ekonomik kalkınmayı teşvik etmek (özellikle kırsal kalkınma, insan kaynakları ve bölgesel kalkınma)
• altyapıyı geliştirmek ve yenilemek (özellikle enerji, ulaşım, çevre, telekomünikasyon ve su temini)
• uzlaşmayı teşvik etmek, güven oluşturmak ve sivil toplumu desteklemek
• Kıbrıslı Türkler ve diğer AB vatandaşları arasında gerçekleşecek bilgi alışverişi ve kurulacak temaslar yoluyla Kıbrıs Türk toplumunu AB'ye yakınlaştırmak
• Kıbrıs sorununda kapsamlı bir çözüme ulaşıldığında, Kıbrıs Türk toplumunun AB hukukuna hazırlanmasına yardımcı olmak

Elde edilen sonuçları geliştirmek ve devam eden BM sürecini desteklemek için yıllık 30 milyon Euro'luk yardım 2011'den bu yana devam ediyor. Ayrıca 2006 yılından bu yana, Yardım Yönetmeliği kapsamında toplam 449 milyon Euro programlanmış vaziyettedir.

Yardım programı, doğrudan ve dolaylı yönetim yoluyla AB dış yardım kurallarına uygun olarak yönetilmektedir.

Yardım Yönetmeliği' kapsamında finanse edilen ihale ve teklif çağrılarına ilişkin bilgi için, lütfen http://ec.europa.eu/europeaid/index_en.htm adresindeki Europe Aid web sitesini ziyaret edin.

Yeşil Hat ve Yardım yönetmeliklerine ek olarak, Komisyon, Kıbrıs Cumhuriyeti Hükümeti'nin etkin kontrol uygulamadığı bölgelerle ticarete yönelik özel koşullar hakkında bir düzenleme önerdi (doğrudan ticaret yönetmeliği). Öneri, şu anda Konsey'in değerlendirmesinde.

AB'nin Kıbrıs Türk toplumuna yaptığı yardımlar hakkında daha fazla bilgi için lütfen https://ec.europa.eu/info/funding-tenders/overview-funding-programmes/a… web sitesine bakınız ya da EU InfoPoint (harici bağlantı) web sitesini ziyaret ediniz.