Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Λογότυπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο
Ειδησεογραφικό άρθρο23 Μαρτίου 2022Αντιπροσωπεία στην Κύπρο

Ουκρανία: στήριξη από την ΕΕ για να βοηθηθούν τα κράτη μέλη να καλύψουν τις ανάγκες των προσφύγων

Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσιάζει την περιγραφή των μέτρων που λαμβάνονται για τη στήριξη των κρατών μελών στην κάλυψη των αναγκών όσων εγκαταλείπουν τις περιοχές όπου μαίνεται ο πόλεμος κατά της Ουκρανίας και του ουκρανικού λαού.

Ukraine: EU support to help Member States meet the needs of refugees

Μετά την απρόκλητη και αδικαιολόγητη ρωσική εισβολή, περίπου 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι —κυρίως γυναίκες και παιδιά— έχουν φτάσει στην ΕΕ μέσα σε διάστημα τεσσάρων μόλις εβδομάδων. Ο αριθμός των εσωτερικά εκτοπισθέντων ατόμων εκτιμάται ότι ανέρχεται σε περίπου 6,5 εκατομμύρια. Αντιπροσωπευτική της θερμής υποδοχής που επιφυλάσσει η ΕΕ σε όσους και όσες φτάνουν στο έδαφός της είναι η ενεργοποίηση για πρώτη φορά της οδηγίας για την προσωρινή προστασία, με την οποία παρέχεται ταχεία συνδρομή και σαφές νομικό καθεστώς. Πέρα από την άμεση στήριξη που παρέχεται όσον αφορά τη συνδρομή στα σύνορα, την υποδοχή και την πολιτική προστασία, η ΕΕ λαμβάνει σήμερα περαιτέρω μέτρα για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να διασφαλίσουν ότι οι δικαιούχοι μπορούν έχουν πραγματικά πρόσβαση στο δικαίωμά τους στην εκπαίδευση, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στη στέγαση και στις θέσεις εργασίας —ειδοποιά γνωρίσματα του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής.

Η στήριξη που είναι διαθέσιμη περιλαμβάνει: 

  • Ειδική προστασία για παιδιά: Πρέπει να διασφαλίζεται η γρήγορη πρόσβαση των παιδιών στα δικαιώματά τους, χωρίς διακρίσεις. Καθοριστική σημασία έχει η καταχώρισή τους κατά τη στιγμή της εισόδου στην ΕΕ. Η στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα του παιδιού παρέχει συνολικό πλαίσιο για την προστασία και την τήρηση των δικαιωμάτων του παιδιού. Οι εθνικοί συντονιστές που έχουν πλέον οριστεί στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής εγγύησης για τα παιδιά έχουν καθοριστικό ρόλο για την κινητοποίηση και τον συντονισμό των προσπαθειών σε εθνικό επίπεδο και με τις περιφερειακές και τοπικές αρχές. Στο πλαίσιο αυτό, δίνεται ιδιαίτερη έμφαση σε παιδιά από ιδρύματα (όπως ορφανοτροφεία) και σε παιδιά που διατρέχουν κίνδυνο να πέσουν θύματα εμπορίας ανθρώπων και απαγωγής. Επιπλέον, η Επιτροπή ετοιμάζει ειδικές τυποποιημένες επιχειρησιακές διαδικασίες για τις μεταφορές ασυνόδευτων ανηλίκων. 
  • Πρόσβαση στην εκπαίδευση: Η παροχή βοήθειας σε μαθητές και μαθήτριες, φοιτητές και φοιτήτριες και εκπαιδευτικούς σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς αποτελεί προτεραιότητα. Η Επιτροπή θα συντονίζει τα κράτη μέλη για να αρχίσουν την ανταλλαγή εμπειριών και τον προσδιορισμό των αναγκών προκειμένου να συνεχιστεί η εκπαίδευση των εκτοπισμένων παιδιών. Η Πύλη Σχολικής Εκπαίδευσης θα χρησιμεύσει ως μονοαπευθυντική θυρίδα για τη σύνδεση με εκπαιδευτικό υλικό από την Ουκρανία και με το υλικό των κρατών μελών στην ουκρανική γλώσσα. Θα είναι επίσης σημαντικό να αξιοποιηθούν οι ικανότητες των Ουκρανών εκπαιδευτικών που βρίσκονται μεταξύ των νεοαφικνούμενων στην Ευρώπη. Η κοινότητα eTwinning μπορεί να βοηθήσει ομάδες που δημιουργούνται στον ασφαλή χώρο της πλατφόρμας για την παροχή υποστήριξης σε εκπαιδευτικούς. Η ευελιξία που παρέχει το χρηματοδοτικό πρόγραμμα Erasmus+ θα χρησιμοποιηθεί επίσης για την υποστήριξη της εκπαίδευσης των προσφύγων φοιτητών και φοιτητριών και την ένταξη του προσωπικού των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που έχουν εγκαταλείψει εμπόλεμες περιοχές.
  • Πρόσβαση στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη: Χάρη στον μηχανισμό αλληλεγγύης που δημιούργησε η Επιτροπή, τα άτομα που χρειάζονται επειγόντως εξειδικευμένη νοσοκομειακή περίθαλψη είναι δυνατό να μεταφέρονται γρήγορα μεταξύ κρατών μελών για τέτοιου είδους περίθαλψη, και 10 000 κλίνες είναι ήδη διαθέσιμες. Το ECDC παρακολουθεί την επιτόπια υγειονομική κατάσταση και έχει εκδώσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμωδών νόσων. Η Επιτροπή, μέσω της HERA, στηρίζει επίσης την προμήθεια εμβολίων, με ιδιαίτερη έμφαση στον παιδικό εμβολιασμό. Τέλος, θα αναλάβει στοχευμένες δράσεις για την ψυχική υγεία και την μετατραυματική υποστήριξη όσων εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας δικτύου ουκρανόφωνων επαγγελματιών ψυχικής υγείας. 
  • Πρόσβαση σε θέσεις εργασίας: Τα κράτη μέλη καλούνται να λάβουν μέτρα για να βοηθήσουν όσους και όσες φτάνουν να ασκήσουν γρήγορα το δικαίωμά τους στην εργασία, καθώς και στην επαγγελματική κατάρτιση. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τα δικαιώματά τους βάσει της οδηγίας για την προσωρινή προστασία, την παροχή γλωσσικής ή επιχειρηματικής υποστήριξης, αλλά και τη διασφάλιση της πρόσβασης στην παιδική φροντίδα, ενώ οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης θα έχουν καθοριστικό ρόλο διαμεσολαβητές στην αγορά εργασίας. Η Επιτροπή έχει προσθέσει την ουκρανική γλώσσα στο ενωσιακό εργαλείο κατάρτισης προφίλ δεξιοτήτων για υπηκόους τρίτων χωρών με σκοπό να βοηθήσει τους Ουκρανούς και τις Ουκρανές που αναζητούν εργασία, καθώς και όσες και όσους και όσες επιθυμούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους, να αναδείξουν τις δεξιότητές τους και να βρουν πρόσβαση σε ευκαιρίες και καθοδήγηση σχετικά με τα επόμενα βήματα. Η Επιτροπή θα δρομολογήσει επίσης πιλοτικά μια δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ για την αντιστοίχιση δεξιοτήτων με κενές θέσεις εργασίας. Άλλες πρωτοβουλίες της Επιτροπής σε αυτόν τον τομέα περιλαμβάνουν την εκπόνηση νέων κατευθυντήριων γραμμών για τη διευκόλυνση της αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων που αποκτώνται στην Ουκρανία και τη συνεργασία με κοινωνικούς εταίρους για βοήθεια στην ενημέρωση του ιδιωτικού τομέα σχετικά με τα δικαιώματα που απορρέουν από την προσωρινή προστασία και τα διαθέσιμα προγράμματα.
  • Πρόσβαση σε καταλύματα και κατοικίες: Για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες για κατάλληλη στέγαση, μια νέα πρωτοβουλία για «ασφαλείς κατοικίες» θα στηρίξει τους Ευρωπαίους και τις Ευρωπαίες που διαθέτουν τις κατοικίες τους, ώστε να κινητοποιηθεί στοχευμένη χρηματοδότηση και διαδικτυακοί πόροι, ανάλογα με τις ανάγκες. Επιπλέον, το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης και τα ταμεία πολιτικής συνοχής θα κινητοποιηθούν για την ενίσχυση των δημόσιων συστημάτων υποδοχής. Πιο μακροπρόθεσμα, το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης συμβάλλει στην παροχή κοινωνικής στέγασης σε οικογένειες και μεμονωμένα άτομα στην κοινότητα υποδοχής και μπορεί να καλύψει τόσο την αγορά όσο και την ανακαίνιση κατοικιών. Το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο μπορεί να στηρίξει τις υπηρεσίες και τη στέγαση σε επίπεδο τοπικών κοινοτήτων, ιδίως για άτομα με ειδικές ανάγκες και με αναπηρίες, για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους. 

Αλληλεγγύη στην πράξη 

Η Επιτροπή έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα αλληλεγγύης, στην οποία συμμετέχουν τα κράτη μέλη και οι οργανισμοί της ΕΕ, με σκοπό τον συντονισμό της στήριξης προς τα κράτη μέλη που έχουν ανάγκη. Η πλατφόρμα θα συμβάλει στην οργάνωση της μεταφοράς ατόμων εντός της ΕΕ προς τα κράτη μέλη που διαθέτουν ικανότητα υποδοχής και μπορεί επίσης να βοηθήσει στην καθιέρωση διαδρομών προς τρίτες χώρες που φιλοξενούν ήδη σημαντικές ουκρανικές κοινότητες, όπως ο Καναδάς ή το Ηνωμένο Βασίλειο. Και ο ιδιωτικός τομέας έχει επίσης επιδείξει αλληλεγγύη, καθώς πολλές εταιρείες μεταφορών οργανώνουν ανθρωπιστικά κομβόι και να παρέχουν δωρεάν εισιτήρια σε όσους και όσες εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές. Η ΕΕ βοηθά στον επαναπατρισμό μη Ουκρανών υπηκόων που είχαν εγκλωβιστεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, για παράδειγμα με τις πρώτες ανθρωπιστικές πτήσεις οικειοθελούς επιστροφής από την Πολωνία προς το Τατζικιστάν και την Κιργιζία, με την υποστήριξη του Frontex. 

Γρήγορες, ευέλικτες λύσεις για τη στήριξη της αλληλεγγύης 

Η Επιτροπή έχει λάβει άμεσα μέτρα για να βοηθήσει στην κινητοποίηση χρηματοδοτικής στήριξης προς τα κράτη μέλη που φιλοξενούν όσους και όσες εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές στην Ουκρανία. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν την πρόταση σχετικά με τη Δράση συνοχής για τους πρόσφυγες στην Ευρώπη (CARE) και τροποποιήσεις των ταμείων Εσωτερικών Υποθέσεων για την περίοδο 2014-2020. Με εξατομικευμένη στήριξη από το Μέσο Τεχνικής Υποστήριξης θα παρέχεται στα κράτη μέλη βοήθεια για τη δημιουργία θεσμικής και επιχειρησιακής ικανότητας υποδοχής ατόμων που εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές στην Ουκρανία, θα ώστε να ενισχύεται η κοινωνική και οικονομική τους ένταξη και να αξιοποιούνται με τον βέλτιστο τρόπο τα διαθέσιμα κονδύλια της ΕΕ για την παροχή στέγασης σε οικογένειες ή ασυνόδευτα παιδιά. Επιπλέον, τα κράτη μέλη μπορούν να χρησιμοποιούν τη διαθέσιμη χρηματοδότηση στο πλαίσιο του REACT-EU, ιδίως τη δόση του 2022 που ανέρχεται σε έως και 10 δισ. ευρώ. Για την παροχή στήριξης προς τα κράτη μέλη, και ιδίως εκείνα που βρίσκονται πλησιέστερα στα σύνορα της ΕΕ με την Ουκρανία, θα διατίθενται πληρωμές προχρηματοδότησης ύψους 3,4 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του REACT-EU για την επιτάχυνση της πρόσβασης σε κονδύλια. Σημαντική χρηματοδότηση διατίθεται επίσης στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος δημοσιονομικού πλαισίου 2021-2027, τόσο από τα ταμεία Εσωτερικών Υποθέσεων όσο και από τα ταμεία Πολιτικής Συνοχής.

Δηλώσεις των μελών της Επιτροπής 

Η αντιπρόεδρος για θέματα Δημοκρατίας και Δημογραφίας, κ. Ντούμπραβκα Σούιτσα, δήλωσε σχετικά: «Τα παιδιά αντιστοιχούν περίπου στο ήμισυ του συνόλου των αφίξεων από την αρχή του πολέμου. Τα παιδιά αυτά έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες και η ζωή τους έχει ανατραπεί από τη μία ημέρα στην άλλη. Είναι καθήκον και ευθύνη μας να διασφαλίσουμε την κατάλληλη υποδοχή και φροντίδα τους, συμπεριλαμβανομένων των παιδιών με αναπηρίες. Άμεση προτεραιότητα τώρα είναι να προσφερθεί σε αυτά τα παιδιά ένας χώρος στον οποίο να μπορούν να αισθανθούν ασφαλή και να λάβουν γρήγορη και χωρίς διακρίσεις πρόσβαση σε ψυχοκοινωνική υποστήριξη, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, διατροφή και εκπαίδευση. Οι ασυνόδευτοι ανήλικοι, τα παιδιά που έχουν χωριστεί από τους γονείς τους και τα ορφανά παιδιά πρέπει αμέσως να καταχωρίζονται και να δέχονται την υποστήριξη από υπηρεσίες προστασίας του παιδιού, ώστε να αποτραπεί το ενδεχόμενο να πέσουν θύματα εμπορίας ανθρώπων και κακοποίησης. Με αυτήν την ανακοίνωση αναλαμβάνουμε συγκεκριμένες δράσεις προς το βέλτιστο συμφέρον αυτών των παιδιών, σε κάθε στάδιο». 

Ο αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε: «Η οδηγία για την προσωρινή προστασία έχει πλέον τεθεί σε εφαρμογή και παρέχει σε εκατομμύρια ανθρώπους άμεση πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, σχολεία, θέσεις εργασίας και στέγαση. Σήμερα η Επιτροπή παρουσιάζει την περιγραφή μιας σειράς περαιτέρω μέτρων που θα βοηθήσουν τα κράτη μέλη να ενεργοποιήσουν αυτά τα δικαιώματα στην πράξη. Από την παροχή μιας πλατφόρμας για τη φιλοξενία εκπαιδευτικού υλικού έως έναν μηχανισμό για ιατρικές μεταφορές εντός ΕΕ, μια δεξαμενή ταλέντων της ΕΕ για τα άτομα που αναζητούν εργασία και μια πρωτοβουλία για ασφαλείς κατοικίες, θα μετουσιώσουμε την καλή θέληση των Ευρωπαίων σε πρακτική βοήθεια για τα εκατομμύρια που αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους.»

Η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, κ. Ίλβα Γιούανσον, δήλωσε: «Εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί και πρέπει να θέσουμε γρήγορα σε εφαρμογή κάθε έκφραση αλληλεγγύης. Η νέα πλατφόρμα αλληλεγγύης έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία, ώστε να διασφαλίζεται ότι, μεταξύ κρατών μελών, μπορούμε να αντιστοιχίζουμε τις ανάγκες με τις ικανότητες. Όσοι και όσες εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές χρειάζονται γρήγορη αποκατάσταση των δικαιωμάτων τους. Πρέπει να μπορούν να εργάζονται και να έχουν πρόσβαση σε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, να έχουν τη βεβαιότητα μιας στέγης πάνω από το κεφάλι τους και να μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους στο σχολείο.» 

Ιστορικό

Απέναντι στην απρόκλητη και αδικαιολόγητη στρατιωτική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η ΕΕ έχει διαθέσει άμεση ανθρωπιστική βοήθεια προς τους ανθρώπους αυτούς, μέσω της επείγουσας βοήθειας πολιτικής προστασίας, της υποστήριξης στα σύνορα, καθώς και μέσω ενός σαφούς νομικού καθεστώτος που επιτρέπει στα άτομα που εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές να λάβουν άμεση προστασία στην ΕΕ.

Η σημερινή ανακοίνωση αποτελεί συνέχεια της απόφασης που ελήφθη στις 4 Μαρτίου για τη θέσπιση προσωρινής προστασίας για τα άτομα που εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές, με την οποία τους παρέχεται το δικαίωμα στη στέγαση, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας και στην εκπαίδευση. Συμπληρώνει τις επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη στήριξη των κρατών μελών κατά την εφαρμογή της οδηγίας για την προσωρινή προστασία. Συμπληρώνει επίσης τις επιχειρησιακές κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων, με σκοπό να βοηθήσει τις συνοριοφυλακές των κρατών μελών να διαχειρίζονται αποδοτικά τις αφίξεις στα σύνορα με την Ουκρανία.

Για περισσότερες πληροφορίες

Ανακοίνωση σχετικά με την υποδοχή όσων εγκαταλείπουν τις εμπόλεμες περιοχές στην Ουκρανία: προετοιμασία της Ευρώπης για την κάλυψη των αναγκών 

Ενημερωτικό δελτίο 

Ιστότοπος – Αλληλεγγύη της ΕΕ προς την Ουκρανία 

Ιστότοπος – Πληροφορίες για τα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον πόλεμο στην Ουκρανία 

Λεπτομέρειες

Ημερομηνία δημοσίευσης
23 Μαρτίου 2022
Ημερομηνία δημοσίευσης
Αντιπροσωπεία στην Κύπρο