Κρατικές ενισχύσεις: Η Επιτροπή καλεί τους ενδιαφερομένους να σχολιάσουν την προτεινόμενη αναθεώρηση των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις που αφορούν την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων

 Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν στη διαβούλευση έως τις 11 Φεβρουαρίου 2022.

Η κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Επιτροπής αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε σχετικά: «Καλούμε τώρα όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη να διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με τις προτεινόμενες στοχευμένες αλλαγές στις κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα. Θέλουμε να διευκολύνουμε τα κράτη μέλη να προωθήσουν την ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων, συμπεριλαμβανομένων των δικτύων Gigabit και 5G. Συγχρόνως θέλουμε να περιορίσουμε τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού όταν η αγορά δεν είναι αποτελεσματική.»

Οι κατευθυντήριες γραμμές για τα ευρυζωνικά δίκτυα θέλουν να διευκολύνουν την ανάπτυξη και υιοθέτηση ευρυζωνικών δικτύων σε περιοχές που πάσχουν από ανεπαρκείς υπηρεσίες συνδεσιμότητας, όπως οι απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες περιοχές της ΕΕ. Επιτρέπουν στα κράτη μέλη, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να υποστηρίζουν σύγχρονες υποδομές, ικανές να παρέχουν στους τελικούς χρήστες οικονομικά προσιτές υπηρεσίες συνδεσιμότητας υψηλής ποιότητας και να μειώνουν το ψηφιακό χάσμα όταν οι εμπορικοί φορείς εκμετάλλευσης δεν έχουν κίνητρο να επενδύσουν. Ταυτόχρονα, οι κατευθυντήριες γραμμές αποσκοπούν και στην προστασία των ιδιωτικών επενδύσεων, καθώς προβλέπουν ότι δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί καμία δημόσια παρέμβαση όταν επενδύουν ιδιωτικοί φορείς, αλλά και στην προώθηση του θεμιτού ανταγωνισμού μέσω ανταγωνιστικών διαδικασιών επιλογής, τεχνολογικής ουδετερότητας και απαιτήσεων ανοικτής πρόσβασης.

Η Επιτροπή προέβη σε αξιολόγηση των ισχυουσών κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα. Από την αξιολόγηση προέκυψε ότι οι ισχύουσες κατευθυντήριες γραμμές λειτουργούν ικανοποιητικά, είναι σε γενικές γραμμές κατάλληλες για τον επιδιωκόμενο σκοπό και έχουν συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη ευρυζωνικών δικτύων. Ταυτόχρονα, από την αξιολόγηση προέκυψε ότι απαιτούνται ορισμένες στοχευμένες προσαρμογές των υφιστάμενων κανόνων, ώστε να αντικατοπτρίζονται οι πλέον πρόσφατες εξελίξεις στην αγορά και την τεχνολογία, καθώς και οι ταχέως εξελισσόμενες ανάγκες συνδεσιμότητας όπως αυτές αποτυπώνονται στις τρέχουσες προτεραιότητες της ΕΕ.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή προτείνει διάφορες στοχευμένες αλλαγές. Πιο συγκεκριμένα, η προτεινόμενη αναθεώρηση συνίσταται στα εξής:

• Θέσπιση νέων ορίων ταχύτητας για τη δημόσια στήριξη των σταθερών δικτύων Gigabit και νέες κατευθυντήριες γραμμές για τη στήριξη της ανάπτυξης κινητών δικτύων. Στόχος είναι: i) να αποτυπωθούν οι αυξανόμενες ανάγκες συνδεσιμότητας των τελικών χρηστών· και ii) να αποσαφηνιστούν οι όροι υπό τους οποίους μπορεί να χορηγηθεί στήριξη, ιδίως όσον αφορά την ύπαρξη δυσλειτουργίας της αγοράς και τις επιδόσεις που πρέπει να επιτύχουν τα δίκτυα.
• Εισαγωγή νέας κατηγορίας πιθανής ενίσχυσης, ιδίως με τη μορφή μέτρων από την πλευρά της ζήτησης που υποστηρίζουν την υιοθέτηση σταθερών και κινητών δικτύων (κουπόνια). Σκοπός είναι να εγγυηθούμε την ασφάλεια δικαίου, αποσαφηνίζοντας τις προϋποθέσεις συμβατότητας που εφαρμόζει η Επιτροπή σε σχέση με τα εν λόγω μέτρα, με βάση την πρόσφατη πρακτική.
• Περαιτέρω αποσαφήνιση ορισμένων εννοιών που είναι σημαντικές για την αξιολόγηση των κρατικών ενισχύσεων που διενεργεί η Επιτροπή, όπως, μεταξύ άλλων, η χαρτογράφηση, οι δημόσιες διαβουλεύσεις που πρέπει να διενεργούνται πριν από τη χορήγηση της ενίσχυσης, η ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής, οι υποχρεώσεις πρόσβασης χονδρικής και η επέκταση των επιδοτούμενων δικτύων με ιδιωτικά κεφάλαια.

Το σχέδιο κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα αλλά και περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τη δημόσια διαβούλευση διατίθενται στο διαδίκτυο.

Επόμενα βήματα

Εκτός από τη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη που ξεκίνησε σήμερα, το προτεινόμενο κείμενο κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα θα συζητηθεί σε συνεδρίαση μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών, η οποία θα πραγματοποιηθεί προς το τέλος της περιόδου διαβούλευσης. Η διαδικασία αυτή θα εξασφαλίσει ότι τόσο τα κράτη μέλη όσο και οι λοιποί ενδιαφερόμενοι θα έχουν επαρκείς ευκαιρίες να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους για το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής.

Η έγκριση των νέων κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα προβλέπεται για τα μέσα του 2022.

Ιστορικό

Οι υφιστάμενες κατευθυντήριες γραμμές του 2013 για τις κρατικές ενισχύσεις για τα ευρυζωνικά δίκτυα επιτρέπουν δημόσιες επενδύσεις όπου υπάρχει δυσλειτουργία της αγοράς και όταν οι επενδύσεις αυτές επιφέρουν σημαντική βελτίωση (σταδιακή αλλαγή). Εδώ υπεισέρχονται και ορισμένες άλλες παράμετροι για την προστασία του ανταγωνισμού και των κινήτρων ιδιωτικών επενδύσεων.

Οι διατάξεις των κατευθυντήριων γραμμών για τα ευρυζωνικά δίκτυα συμπληρώνονται από τον γενικό κανονισμό απαλλαγής κατά κατηγορία («ΓΚΑΚ»), ο οποίος καθορίζει εκ των προτέρων όρους συμβατότητας βάσει των οποίων τα κράτη μέλη μπορούν να θέτουν σε εφαρμογή μέτρα κρατικών ενισχύσεων χωρίς προηγούμενη κοινοποίηση στην Επιτροπή.

Μεταξύ του 2014 και του 2019, τα κράτη μέλη δαπάνησαν περίπου 30 δισ. EUR δημόσιας χρηματοδότησης, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, για την κάλυψη επενδυτικών κενών στην ανάπτυξη ευρυζωνικών υποδομών και για την επίτευξη των στόχων που έθεσε για το 2020 το ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη .

Σύμφωνα με τον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας, ήδη από τα μέσα του 2020, το 87,2 % των νοικοκυριών στην Ευρώπη είχε πρόσβαση σε ταχεία ευρυζωνική σύνδεση τουλάχιστον 30 megabits ανά δευτερόλεπτο (Mbps), ενώ το 59,3 % είχε πρόσβαση μέσω δικτύων που ήταν σε θέση να υποστηρίξουν ταχύτητες Gigabit. Έως το τέλος Ιουνίου του 2020, σχεδόν όλα τα νοικοκυριά της ΕΕ (99,6 %) καλύπτονταν από δίκτυα κινητών επικοινωνιών 4G LTE, ενώ το 13,9 % καλυπτόταν από δίκτυα 5G.

Στην ανακοίνωσή της για την κοινωνία των Gigabit, η Επιτροπή προσδιόρισε τις ανάγκες συνδεσιμότητας που πρέπει να καλυφθούν έως το 2025 για την οικοδόμηση μιας ευρωπαϊκής κοινωνίας των Gigabit. Συγκεκριμένα: i) όλα τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά θα πρέπει να έχουν συνδεσιμότητα στο διαδίκτυο με ταχύτητα τηλεφόρτωσης τουλάχιστον 100 Mbps, αναβαθμίσιμη σε ταχύτητα 1 Gbps, ii) όλοι οι βασικοί κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες, όπως τα σχολεία, τα νοσοκομεία και η δημόσια διοίκηση, καθώς και οι επιχειρήσεις υψηλής ψηφιακής έντασης θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε συνδεσιμότητα Gigabit (ταχύτητες αναφόρτωσης και τηλεφόρτωσης 1 Gbps)· iii) όλες οι αστικές περιοχές και όλες οι κύριες επίγειες διαδρομές μεταφορών θα πρέπει να διαθέτουν αδιάλειπτη κάλυψη δικτύου 5G.

Τον Φεβρουάριο του 2020, η Επιτροπή δημοσίευσε τις ψηφιακές προτεραιότητες της ΕΕ, μεταξύ των οποίων η ανακοίνωση για τη διαμόρφωση του ψηφιακού μέλλοντος της Ευρώπης και υπενθύμισε ότι η συνδεσιμότητα για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2025» παραμένει το πλέον θεμελιώδες δομικό στοιχείο του ψηφιακού μετασχηματισμού της Ευρώπης.

Η ανακοίνωση για την ψηφιακή πυξίδα θεωρεί ότι έως το 2030 όλα τα νοικοκυριά της ΕΕ θα πρέπει να καλύπτονται από δίκτυο Gigabit και όλες οι κατοικημένες περιοχές θα πρέπει να καλύπτονται από 5G. Η πρόταση για το πρόγραμμα πολιτικής «Πορεία προς την ψηφιακή δεκαετία» υπογραμμίζει ότι οι κοινωνικές ανάγκες για εύρος ζώνης αναφόρτωσης και τηλεφόρτωσης αυξάνονται συνεχώς. Σύμφωνα με την εν λόγω πρόταση, έως το 2030, τα δίκτυα με ταχύτητες Gigabit θα πρέπει να είναι διαθέσιμα υπό προσιτούς όρους για όσους χρειάζονται ή επιθυμούν αυτές τις ταχύτητες.