Κρατικές ενισχύσεις: Η Επιτροπή πραγματοποιεί διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη σχετικά με την πρόταση τροποποίησης του προσωρινού πλαισίου κρίσης

Η εκτελεστική αντιπρόεδρος, κ. Μαργκρέιτε Βέστεϊγιερ, αρμόδια για την πολιτική ανταγωνισμού, δήλωσε: «Η αδικαιολόγητη στρατιωτική επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνεχίζεται. Το ίδιο ισχύει και για τον αντίκτυπό της στους Ουκρανούς αλλά και στην οικονομία της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο προτείνουμε την προσαρμογή του προσωρινού πλαισίου κρίσης ώστε να αντικατοπτρίζει και να στηρίζει τους σημαντικούς και επείγοντες στόχους του σχεδίου REPowerEU για επιτάχυνση της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού, ώστε να καταστεί ανεξάρτητος από τα ορυκτά καύσιμα ακόμη πιο γρήγορα. Καθώς η κρίση συνεχίζεται, προτείνουμε επίσης την αύξηση του μέγιστου επιπέδου ενίσχυσης που μπορεί να χορηγηθεί βάσει του πλαισίου. Θα αποφασίσουμε τη μελλοντική μας πορεία λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις όλων των κρατών μελών, καθώς και την ανάγκη να διατηρηθεί ο αποτελεσματικός ανταγωνισμός στην ενιαία αγορά.»

Λόγω της παρατεταμένης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και των άμεσων και έμμεσων επιπτώσεών της στην οικονομία και την ενεργειακή κατάσταση, η Επιτροπή αξιολογεί την ανάγκη προσαρμογής του προσωρινού πλαισίου κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις. Η πρόταση που διαβιβάστηκε στα κράτη μέλη * λαμβάνει επίσης υπόψη τον στόχο της ΕΕ να καταστεί ανεξάρτητη από τα ορυκτά καύσιμα. Μεταξύ άλλων, η Επιτροπή πραγματοποιεί διαβουλεύσεις με τα κράτη μέλη σχετικά με πιθανές τροποποιήσεις που αφορούν:

• την προσαρμογή των ανώτατων ορίων ενίσχυσης που προβλέπονται στις διατάξεις για τα περιορισμένα ποσά ενίσχυσης, οι οποίες επιτρέπουν στα κράτη μέλη να παρέχουν άμεσες επιχορηγήσεις ή άλλες μορφές ενίσχυσης στις επιχειρήσεις οποιουδήποτε τομέα πλήττεται από την κρίση, συμπεριλαμβανομένης της γεωργίας και της αλιείας·
• την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων, τα οποία θα διευκολύνουν τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων του ανανεώσιμου υδρογόνου, του βιοαερίου και του βιομεθανίου, της αποθήκευσης και της θερμότητας από ανανεώσιμες πηγές, μεταξύ άλλων μέσω αντλιών θερμότητας, σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU. Η τροπολογία αυτή θα καταστήσει δυνατή στα κράτη μέλη τη θέσπιση προγραμμάτων με απλουστευμένες διαδικασίες διαγωνισμών που μπορούν να εφαρμοστούν γρήγορα, ενώ παράλληλα θα περιλαμβάνει επαρκείς διασφαλίσεις για την προστασία των ισότιμων όρων ανταγωνισμού. Ειδικότερα, τα κράτη μέλη θα είναι σε θέση να σχεδιάσουν προγράμματα για μια συγκεκριμένη τεχνολογία, η οποία χρειάζεται στήριξη ενόψει του συγκεκριμένου εθνικού ενεργειακού μείγματος· και
• την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων για την περαιτέρω επιτάχυνση της διαφοροποίησης του ενεργειακού εφοδιασμού και τη μείωση της εξάρτησης από εισαγόμενα ορυκτά καύσιμα μέσω της στήριξης μέτρων ενεργειακής απόδοσης και απανθρακοποίησης των βιομηχανικών διεργασιών. Η τροπολογία αυτή θα καταστήσει δυνατή στα κράτη μέλη είτε i) τη θέσπιση νέων προγραμμάτων βασισμένων σε διαγωνισμούς, είτε ii) την απευθείας στήριξη έργων, χωρίς διαγωνισμούς, με ορισμένα όρια όσον αφορά το μερίδιο της δημόσιας στήριξης ανά επένδυση. Θα προβλεφθούν ειδικές συμπληρωματικές πριμοδοτήσεις για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και για λύσεις ιδιαίτερα υψηλής ενεργειακής απόδοσης.

Στο πλαίσιο και των δύο νέων τμημάτων, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα έργα υλοποιούνται εντός συγκεκριμένου χρονοδιαγράμματος, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική επιτάχυνση της επίτευξης των στόχων του REPowerEU.

Τα κράτη μέλη έχουν τώρα τη δυνατότητα να σχολιάσουν το σχέδιο πρότασης της Επιτροπής.

Ιστορικό

Στις 23 Μαρτίου 2022, η Επιτροπή ενέκρινε το προσωρινό πλαίσιο κρίσης για τις κρατικές ενισχύσεις ώστε τα κράτη μέλη να μπορούν να κάνουν χρήση της ευελιξίας που προβλέπουν οι κανόνες περί κρατικών ενισχύσεων με στόχο τη στήριξη της οικονομίας στο πλαίσιο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Το προσωρινό πλαίσιο κρίσης, όπως ισχύει σήμερα, προβλέπει τα ακόλουθα είδη ενισχύσεων που μπορούν να χορηγούν τα κράτη μέλη:

• περιορισμένα ποσά ενίσχυσης, σε οποιαδήποτε μορφή, έως 35 000 ευρώ για τις πληττόμενες από την κρίση επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τομείς της γεωργίας, της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας, και έως 400 000 ευρώ ανά επιχείρηση που πλήττεται από την κρίση σε όλους τους άλλους τομείς·
• στήριξη της ρευστότητας με τη μορφή κρατικών εγγυήσεων και επιδοτούμενων δανείων· και
• ενισχύσεις για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών της ενέργειας. Οι ενισχύσεις, οι οποίες θα μπορούν να χορηγηθούν υπό οποιαδήποτε μορφή, θα αποζημιώνουν εν μέρει τις επιχειρήσεις, ιδίως τις πλέον ενεργοβόρες, για το πρόσθετο κόστος λόγω των έκτακτων αυξήσεων των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας. Η συνολική ενίσχυση ανά δικαιούχο δεν μπορεί να υπερβαίνει το 30 % των επιλέξιμων δαπανών, με ανώτατο όριο τα 2 εκατ. ευρώ σε δεδομένη χρονική στιγμή. Όταν η επιχείρηση υφίσταται ζημίες εκμετάλλευσης, ενδέχεται να χρειαστεί περαιτέρω ενίσχυση για να εξασφαλιστεί η συνέχιση μιας οικονομικής δραστηριότητας.  Ως εκ τούτου, για τους ενεργοβόρους χρήστες, οι εντάσεις ενίσχυσης είναι υψηλότερες και τα κράτη μέλη μπορούν να χορηγούν ενισχύσεις που υπερβαίνουν τα εν λόγω ανώτατα όρια, έως 25 εκατ. ευρώ και, για τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε τομείς και υποτομείς που πλήττονται ιδιαίτερα, έως 50 εκατ. ευρώ.

Οι ελεγχόμενες από τη Ρωσία οντότητες που υπόκεινται σε κυρώσεις θα εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής των εν λόγω μέτρων.

Το προσωρινό πλαίσιο κρίσης θα εφαρμοστεί έως την 31η Δεκεμβρίου 2022. Για να υπάρξει ασφάλεια δικαίου, η Επιτροπή θα αξιολογήσει πριν από την εν λόγω ημερομηνία εάν θα χρειαστεί να παραταθεί.

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το προσωρινό πλαίσιο κρίσης και τα άλλα μέτρα που έχει λάβει η Επιτροπή για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι διαθέσιμες εδώ.