Κώδικας αστυνομικής συνεργασίας: Ενίσχυση της διασυνοριακής αστυνομικής συνεργασίας για ενισχυμένη ασφάλεια

Καθώς μεγάλο μέρος των εγκληματιών δραστηριοποιούνται σε διασυνοριακό επίπεδο, οι αστυνομικοί στην ΕΕ πρέπει να είναι σε θέση να συνεργάζονται γρήγορα και αποτελεσματικά. Ο κώδικας αστυνομικής συνεργασίας –ο οποίος περιλαμβάνει σύσταση για την επιχειρησιακή αστυνομική συνεργασία και νέους κανόνες για την ανταλλαγή πληροφοριών– θα συμβάλει στη βελτίωση των διασυνοριακών επιχειρήσεων, θα παράσχει σαφείς διαύλους και χρονοδιαγράμματα για την ανταλλαγή πληροφοριών και θα δώσει στην Ευρωπόλ ισχυρότερο ρόλο. Επιπλέον, οι αναθεωρημένοι κανόνες για την αυτοματοποιημένη ανταλλαγή ορισμένων κατηγοριών δεδομένων θα συμβάλουν στον εντοπισμό συνδέσεων μεταξύ εγκλημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ με πολύ αποτελεσματικότερο τρόπο. Αυτό θα συμβάλει στην κάλυψη των κενών πληροφόρησης, στην ενίσχυση της πρόληψης, της ανίχνευσης και της διερεύνησης ποινικών αδικημάτων στην ΕΕ και στην ενίσχυση της ασφάλειας για όλους στην Ευρώπη. Σήμερα, η Επιτροπή υποβάλλει επίσης έκθεση σχετικά με τη συνολική πρόοδο στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας.

Ο αντιπρόεδρος για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής μας, κ. Μαργαρίτης Σχοινάς, δήλωσε: «Οι εγκληματίες δεν θα πρέπει να είναι σε θέση να διαφεύγουν από την αστυνομία μετακινούμενοι απλώς από ένα κράτος μέλος σε άλλο. Σήμερα προτείνουμε κανόνες για να βοηθήσουμε τους αστυνομικούς σε ολόκληρη την ΕΕ να συνεργαστούν για τη σύλληψη εγκληματιών. Η ύπαρξη σαφών διαύλων ανταλλαγής πληροφοριών σημαίνει ότι η αστυνομία μπορεί να εντοπίζει γρήγορα τους υπόπτους και να συλλέγει τις απαιτούμενες για τις έρευνές της πληροφορίες.»

Η κ. Ίλβα Γιούανσον, επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, δήλωσε τα εξής: «Οι προτάσεις μας σήμερα θα επιλύσουν τα πολύ πρακτικά διασυνοριακά προβλήματα που αντιμετωπίζουν καθημερινά οι αστυνομικοί στην Ευρώπη. Για παράδειγμα, ποιοι κανόνες ισχύουν σε περίπτωση που η αστυνομία πρέπει να διασχίσει εσωτερικά σύνορα καταδιώκοντας έναν εγκληματία; Σήμερα, η αστυνομία έρχεται αντιμέτωπη με διαφορετικούς και πολύπλοκους εθνικούς κανόνες, ενώ με τις προτάσεις μας θα αποκτήσει ένα σαφές ευρωπαϊκό πλαίσιο. Η αστυνομία θα διαθέτει επίσης καλύτερα εργαλεία για την ανταλλαγή πληροφοριών που χρειάζονται για τις έρευνες, ώστε να μας κρατά ασφαλείς από ολοένα και πιο εξελιγμένους εγκληματίες.»

Τα προτεινόμενα μέτρα περιλαμβάνουν:

• Σύσταση σχετικά με την επιχειρησιακή αστυνομική συνεργασία, με τη δημιουργία κοινών προτύπων για τη συνεργασία μεταξύ αστυνομικών που συμμετέχουν σε κοινές περιπολίες και ενεργούν στο έδαφος άλλου κράτους μέλους. Η σύσταση περιλαμβάνει κοινό κατάλογο εγκλημάτων για τα οποία είναι δυνατή η διασυνοριακή καταδίωξη, καθώς και ασφαλή εργαλεία ανταλλαγής μηνυμάτων και πληροφοριών, ώστε οι αστυνομικοί να επικοινωνούν με τους ομολόγους τους κατά τη διεξαγωγή επιχειρήσεων σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ενώ οι αστυνομικές επιχειρήσεις και οι ποινικές έρευνες παραμένουν αρμοδιότητα των κρατών μελών, τα κοινά αυτά πρότυπα θα διευκολύνουν τους αστυνομικούς να εργάζονται σε άλλες χώρες της ΕΕ. Η σύσταση θα προωθήσει επίσης μια κοινή ενωσιακή κουλτούρα αστυνόμευσης μέσω κοινής κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων μαθημάτων γλωσσών ή προγραμμάτων ανταλλαγών.
• Νέοι κανόνες για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών: Οι αστυνομικοί σε ένα κράτος μέλος θα πρέπει να έχουν ισοδύναμη πρόσβαση στις πληροφορίες που διαθέτουν οι συνάδελφοί τους σε άλλο κράτος μέλος, υπό τους ίδιους όρους. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να δημιουργήσουν ένα ενιαίο σημείο επαφής, το οποίο θα λειτουργεί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο 7 ημέρες την εβδομάδα, θα είναι επαρκώς στελεχωμένο και θα λειτουργεί ως «υπηρεσία μίας στάσης» για την ανταλλαγή πληροφοριών με άλλες χώρες της ΕΕ. Οι ζητούμενες πληροφορίες θα πρέπει να διατίθενται εντός 8 ωρών (για επείγουσες περιπτώσεις) και σε έως 7 ημέρες κατ' ανώτατο όριο. Η εφαρμογή δικτύου αξιόπιστης ασφαλούς ανταλλαγής πληροφοριών (SIENA), το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπόλ, θα πρέπει να καταστεί ο προεπιλεγμένος δίαυλος επικοινωνίας.
• Αναθεωρημένοι κανόνες σχετικά με την αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων για την αστυνομική συνεργασία στο πλαίσιο του «Prüm», ώστε να βελτιωθεί, να διευκολυνθεί και να επιταχυνθεί η ανταλλαγή δεδομένων και να διευκολυνθεί ο εντοπισμός των εγκληματιών. Αυτό περιλαμβάνει την προσθήκη εικόνων προσώπου υπόπτων και καταδικασθέντων εγκληματιών καθώς και αστυνομικών αρχείων στην αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων, και την εισαγωγή ενός κεντρικού δρομολογητή στον οποίο μπορούν να συνδεθούν οι εθνικές βάσεις δεδομένων, αντικαθιστώντας την πληθώρα συνδέσεων μεταξύ κάθε εθνικής βάσης δεδομένων. Η Ευρωπόλ θα είναι επίσης σε θέση να στηρίζει αποτελεσματικότερα τα κράτη μέλη, ελέγχοντας τα δεδομένα από τρίτες χώρες σε σχέση με τις βάσεις δεδομένων των κρατών μελών, συμβάλλοντας στον εντοπισμό των εγκληματιών που είναι γνωστοί σε χώρες εκτός ΕΕ.

Επόμενα βήματα

Εναπόκειται τώρα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να εξετάσουν και να εγκρίνουν την προτεινόμενη οδηγία για την ανταλλαγή πληροφοριών και τον κανονισμό για την αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων. Η πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την επιχειρησιακή αστυνομική συνεργασία εναπόκειται τώρα στο Συμβούλιο να τη συζητήσει και να την εγκρίνει, μετά από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Στη συνέχεια, η σύσταση θα χρησιμεύσει ως βάση ώστε όλα τα κράτη μέλη να επικαιροποιήσουν τις υφιστάμενες εθνικές ή διμερείς ρυθμίσεις τους.

Ιστορικό

Σε έναν χώρο χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα, οι εγκληματίες δεν πρέπει να είναι σε θέση να διαφεύγουν από την αστυνομία μετακινούμενοι απλώς από ένα κράτος μέλος σε άλλο. Σύμφωνα με την αξιολόγηση απειλών όσον αφορά το σοβαρό και οργανωμένο έγκλημα στην ΕΕ, που εξέδωσε η Ευρωπόλ το 2021, σχεδόν το 70 % των εγκληματικών δικτύων δραστηριοποιούνται σε περισσότερα από 3 κράτη μέλη. Οι αστυνομικοί πρέπει να είναι σε θέση να συνεργάζονται αποτελεσματικά και συστηματικά σε ολόκληρη την ΕΕ. Στη στρατηγική της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας του Ιουλίου του 2020, η Επιτροπή ανακοίνωσε προτάσεις για την ενίσχυση της αστυνομικής συνεργασίας, με στόχο να διασφαλιστεί ότι οι αρχές επιβολής του νόμου σε ολόκληρη την ΕΕ μπορούν να συνεργάζονται καλύτερα στο πλαίσιο ενός σύγχρονου εγχειριδίου κανόνων.

Όπως επισημαίνεται στη στρατηγική της ΕΕ του Απριλίου του 2021 για την αντιμετώπιση του οργανωμένου εγκλήματος, η ισχυρή αστυνομική συνεργασία και η ομαλή ανταλλαγή πληροφοριών είναι ουσιαστικής σημασίας για την καταπολέμηση όλων των μορφών σοβαρού και οργανωμένου εγκλήματος. Η σημερινή πρόταση για έναν κώδικα αστυνομικής συνεργασίας υλοποιεί τη δέσμευση που αναλήφθηκε στη στρατηγική.Η διευκόλυνση της αστυνομικής συνεργασίας θα συμβάλει στην ενίσχυση της πρόληψης, της ανίχνευσης και της διερεύνησης ποινικών αδικημάτων στην ΕΕ. Είναι επίσης ζωτικής σημασίας να διασφαλιστεί η καλή λειτουργία του χώρου Σένγκεν, όπως επισημαίνεται στη στρατηγική του Ιουνίου του 2021 για έναν πλήρως λειτουργικό και ανθεκτικό χώρο Σένγκεν. Η αποδοτική αστυνομική συνεργασία αποτελεί πράγματι έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης των απειλών για την ασφάλεια στον χώρο Σένγκεν και θα συμβάλει στη διατήρηση ενός χώρου χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα.

Σήμερα, η Επιτροπή υποβάλλει επίσης έκθεση σχετικά με την πρόοδο που έχει σημειωθεί τους τελευταίους 6 μήνες στο πλαίσιο της στρατηγικής της ΕΕ για την Ένωση Ασφάλειας προς την κατεύθυνση της οικοδόμησης ενός διαχρονικού περιβάλλοντος ασφάλειας.

Για περισσότερες πληροφορίες

Πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με την επιχειρησιακή αστυνομική συνεργασία (βλ. επίσης το παράρτημα της πρότασης και τη συνοπτική έκθεση των διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη)

Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών (βλ. επίσης την εκτίμηση επιπτώσεων και τη συνοπτική της παρουσίαση)

Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την αυτοματοποιημένη ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου των κρατών μελών (βλ. επίσης την εκτίμηση επιπτώσεων και τη συνοπτική της παρουσίαση)

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ: Κώδικας αστυνομικής συνεργασίας: Ερωτήσεις και απαντήσεις

Ενημερωτικό δελτίο: Ενίσχυση της αστυνομικής συνεργασίας σε ολόκληρη την Ευρώπη